سلیمان حلمی تونوخانسلیمان حلمی تونوخان، از مشایخ مبارز ترکیه در قرن چهاردهم هجری/ بیستم میلادی بود. ۱ - آموزش قرآنوی در اواخر سال‌های دهه ۱۹۳۰ فعالیت‌هایش را به طرف‌داری از ایجاد کلاس‌های آموزش قرآن آغاز کرد. ۲ - بنیان‌گذار طریقت سلیمانجیدر سال‌های ۱۹۳۹ و ۱۹۴۴ به زندان افتاد؛ اما نقش‌بندی‌ها از اقدامات شجاعانه او حمایت نکردند و همین امر موجب شد تا وی از آن طریقت جدا گردید و خود طریقت جدیدی که «سلیمانجی» نامیده شد، بنیاد نهاد. ۳ - دستگیری و مرگتونوخان در سال ۱۹۵۰ هزاران شاگرد و مرید و هوادار داشت. او به دنبال حادثه‌ای که در ۱۹۵۷ در مسجد جامع بورسا روی داد، از سوی دولت ترکیه دستگیر و زندانی شد و پس از این‌که چند ماهی را در زندان گذراند، در سال ۱۹۵۹ درگذشت. ۴ - فعالیت‌های سلیمانجیهاسلیمانجیها یا مریدان تونوخان به شیوه‌ای متفاوت با نقش‌بندی‌ها بر پنهان‌کاری تأکید دارند و نظراتشان را سخت پنهان نگاه می‌دارند. گفته می‌شود این طریقت در مخالفت با آتاترک، نظام لاییک ترکیه و مبارزه با غرب‌زدگی بسیار افراطی قرار دارد. سلیمانجی‌ها، تونوخان را از اولیا می‌دانند و از سلاله پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) می‌شمارند. آنان کلاس‌های قرآنی و مدارس «امام خطیب» را که با اجازه دولت کار می‌کنند، تحریم می‌کنند و خود به دایر کردن کلاس‌های غیر مجاز آموزش قرآن ادامه می‌دهند و در شهرهای بزرگ ترکیه برای دانش‌جویان خوابگاه خصوصی و انواع تسهیلات تدارک می‌بینند. آنان میان کارگران ترک شاغل در اروپا نفوذ روزافزونی دارند و تا پیش از انحلال حزب رفاه به آن حزب گرایش داشتند. [۱]
صادقی، حامد (مترجم)، جریانات اسلامی در ترکیه، ص۹۲ ـ ۹۱.
[۲]
پروند، شادان، سبحانی، زهرا، زمینه شناخت جامعه و فرهنگ ترکیه، ص۹۱ ـ ۹۰.
۵ - پانویس
۶ - منبعدانشنامههای انقلاب اسلامی و تاریخ ایران، فرهنگ‌نامه علمای مجاهد، برگرفته از مقاله «سلیمان حلمی تونوخان». |